Tuesday, February 26, 2008

just words


АНУ-ын ерөнхийлөгчөөр сонгогдчих магадлал өндөртэй хоёр нөхрийн мэтгэлцээн, маргаан сонирхолтой өрнөж байнаа. МакКэйнийг оруулбал гурав гэж болох юм. Гэхдээ МакКэйнд тийм ч их найдахгүй л байна. Клинтон, Обама хоёрын аль нэг нь гарлаа гэхэд нэг бол анхны эмэгтэй эсвэл анхны өнгөт арьстай ерөнхийлөгч болох. Ер нь тэгээд угсаа гарал, арьс өнгөний үзэл, жендерийн асуудал, эмэгтэйчүүд эмэгтэй хүнээ сонгох эсэх, залуу хүнд улс хариуцуулах итгэл гэх мэт олон зүйлийг шалгаж байгаа нэг шалгуур гэж ойлгож болох.
Миний сонирхолыг залуу, эрч хүчтэй Обамагийн эсрэг авч байгаа Хилари Клинтоны тактик илүү татаад байна. Наад зах нь Клинтоны хувцаслалт, биеийн хөдөлгөөн, олонтой харьцах харилцаа зэргээс авахуулаад. Анзаарвал Клинтон хатагтай Обамагаас дутахгүй цовоо харагдахаар тод шар, улаан, хөх, хүрэн гэх мэт өнгийн хувцаслалт, залуу үсний засалт гэх мэт, Обамад харин туршлагатай, итгэл даахаар харагдахаар сонгож өмсгөсөн /ард ажилладаг имижмэйкерүүд л шийддэг байлгүй дээ/ өмсгөл сэлтийг ажихаас авахуулаад гар биеийн хөдөлгөөнийг хэрхэн удирдаж зохицуулж байгаа нь сонин. Хүнд гадаад төрх, биеийн хөдөлгөөн, илтгэл тавьж буй ур чадвар, мэтгэлцэх авъяас энэ тэр нь бусдын сэтгэл зүйд хэрхэн нөлөөлдгийг судалж мэдэж байгаад хөрш айлынхаа хүмүүсийн хайрыг татах ажиллагаа явуулах гэж байгаа юм.

За тэгээд сүүлийн үеийн маргаан болох Обамагийн илтгэлдээ бусдын хэлсэн өгүүлбэрийг өөрийн юм шиг хэлсэн явдал байна. Хэн нэгний санаа, бүтээлийг өөрийн юм шиг болгож хэрэглэх асуудлыг эргэн харах шаардлагатайг харуулж байх шиг.
2007 оны Обама ийм үг хэлж: “I’m not just asking you to take a chance on ME. I’m also asking you to take a chance on your OWN aspirations.”
Яг энэ үгийг нь 2006 онд by Массачусетсийн захирагч Деваль Патрик “I am not asking anybody to take a chance on ME. I’m asking you to take a chance on your OWN aspirations.” гээд хэлчихэж.
Саяханы асуудал нь Wisconsin-д хэлсэн үг: "Don't tell me words don't matter. "I have a dream." Just words? "We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal." Just words? "We have nothing to fear but fear itself"—just words? Just speeches?"
Энэ үгийг нь Патрик 2006 онд хэлсэн байж ""We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal." Just words—just words! "We have nothing to fear but fear itself." Just words! "Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country." Just words! "I have a dream." Just words!"


Ингээд Обама plagiarism хийчихэв үү? Ер нь бол хийчихсэн л байна. Патрик харин Обамаг өмөөрч "ямар хуулийн нийтлэл, ном биччихсэн биш" гэж хамгаалж. Обамагийн найз Патрик факт болоод өнгөрсний дараа хэчнээн өмгөөлж хамгааллаа гээд plagiarism -ыг plagiarism биш болгож болох уу? Рlagiarism-ыг хэлсэн үгэнд ашиглахад ондоо, хэрэв ном, нийтлэлдээ хэрэглэвэл өөр үр дагавар хүлээж байх уу? Хэн нэгэн хүний урьд нь хэлсэн үгийг би тэхээр өөрийн үг шиг хэрэглэчихээд өнөөх хүн нь намайг өмгөөлчихвөл миний нэр цэвэршчих үү? гэх мэт асуудал гарна л даа.


Нөгөө талаас хүн болгоны мэдэх эсвэл бурхан болсон хүний үгийг өөрийн юм шиг буюу нэр дурдалгүй хэлвэл plagiarism болох уу? Сүхбаатар жанжны алдарт үгийг хэлвэл plagiarism болох нь юу л бол. Тэртээ тэргүй нийтэд танил болсон үгийг хэлэхэд Сүх жанжны үгээс иш татлаа л гэж шууд ойлгож болох. Харин хэн ч юм гадаадын алдарт улс төрчийн үгийг Монгол хэл рүү орчуулаад хэлчихвэл тэр хүр хүмүүс мэдэхгүй болохоор plagiarism болох гэмтэй. Үүнтэй адил оюутнуудад даалгавар болгож орос, англи ном тарааж өгөөд орчуулуулаад эмхтгэж өөрийн нэрээ тавьж хэвлэх, бусдын дуу, ая, шүлэг, клип гэх мэтийг өөрийн бүтээл болгон таввж алдар хүнд олж авах нь явуургүй л дээ. Бурхангүй газар бумба галзуурна гэдэг шиг. Бурхан нь мэдэгдэхээр бумба будаа болмоор.


Обамагийн хувьд эргээд Хилари Клинтоны plagiarism-ыг ухаж төнхөж эхэлж байна. Гээндээ ч бий гоондоо ч бий гэж...

No comments: