элийрэл

Инээдмийн баяраар эрхэм спикерийн хэвлэлийн бага хурлын мэдээ л хамгийн их мушийлгаж баясгав. Би угаасаа хүний мууд дуртай гэж өмнө нь бичсэн бил үү? Үгүй бол үүгээр үнэнээ өчье. Би бээр хүний ул шагайж, хэлсэн барьсан зүйлийг мушгин гуйвуулж, эсрэгээр нь ойлгож, эргүүтэж мээктдэг эвгүй зантай нэгэн билээ.

Нямдорж спикерийн мэдэгдэл ч гэхиймуу ярилцлага ч гэхиймуу зүйлийг уншаад эрүү ам, уруул завьжны дасгал овоо хийчихлээ. Одоо ингээд үүнээс юу ойлгосноо хуваалцъя.

Хуульч гэхээр л хэдэн хууль л цээжиндээ багтаасан ДИМА нар байдаг гэж зарим хүмүүс ойлгодог. Тэгвэл ёстой андуурч байгаа нь тэр. Хэдийгээр нийгмийн салбар ч гэсэн математик, логикийн мэдлэг их шаарддаг эд шүү дээ, хуульч байна гэдэг. Өмгөөлөгч нар чинь тэр чигтээ логикийн гажуудлыг хэрэглэж байж ял шийтгэлээс мултруулж, хөнгөрүүлнэ. Хэрэв эрүүгийн ноцтой хэргийн шүүх хуралдаанд сууж үзсэн бол “Энэ хүн хэдийгээр 8 хүнийг онц хэрцгийгээр алсан гэж шүүгдэж байгаа ч хохирогч этгээд яг энэ хүний гарт амиа алдсан гэж гэрчлээгүй байна. Миний өмгөөлүүлэгч эцэг эхгүй, ганц байгаа эмээ нь өндөр настай өвчтэй, харах асрах хүнгүй юм. Өмгөөлүүлэгч маань эрүүлдээ дөлгөөн сайхан зантай, архи уухаараа л ухаанаа алддаг. Архи л буруутай. Ингээд ялын дээд шийтгэл авчихвал хөрш эмээ өвөөгийн түлээг хэн хагалж өгөх юм бэ? Эмнэсти Интернэйшнл ээ” гэхчилэн хүн уярч нохой гасламаар сайхан ярина. Хүчингийн хэрэгт бол "Яах гэж гуяа гаргасан юбка өмсөж явсан юм бэ? Энэ хүүхэн өөрөө л өдөөн хатгасан байна шүү дээ" гэх мэт. За тэр яахав.
Их хурлын дарга яриандаа аргагүй олон жил хуульчийн мэдлэг туршлага хуримтлуулсан юм гэсэндээ логикийн гажуудлыг их сайхан хэрэглэсэн байна.
Тухайлбал “Ашигт малтмалын тухай хуулийн нэгдvгээр зvйлийн “Зорилго” гэсэн зvйлд, “Энэ хуулиар ашигт малтмалыг ашиглах, хайгуулын болон уурхайн эдэлбэрийг хамгаалахтай холбогдсон харилцааг зохицуулна” гэсэн байдлаар анх надад ирсэн. Хайгуулын талбай, уурхайн эдэлбэрийг хамгаалах гэсэн зvйл угаасаа байхгvй. Зvгээр л, сул vг явж байсан. Энэ хэдэн vгийг хассанаар болохоо байчихсан юм байхгvй” гэж. Нээрээ энэ бол их зальтай логикийн гажуудал байгаа юм. Энэ аргыг амьдралд хэрэгжүүлвэл их олон хэргээс гэмгүй мултарч чадна. Жишээ нь эхнэр чинь бууз хийх гэсэн юм, байцаа, сонгино, мах аваад ир гэхэд нь та байцаа авахаа мартчихсан байя л даа. Гэтэл эхнэр чинь яагаад байцаа мартчихдаг юм бэ гээд л буугаад ирэхэд нь “угаасаа хэзээ анх бууз хийхэд байцаа хэрэглэдэг байсан юм бэ, байцаа бол сул ногоо, байцаагүй бууз хийлээ гээд болохоо байчихсан юм байхгүй” гээд л болоо. Нам шүү дээ. Ингээд байцаа мартсан хариуцлагагүй нөхөр биш харин ч эхнэртээ яаж хоол хийхийг заасан боссын дүрд дороо хувирна.
За тэгээд Үндсэн хуулийн цэц гэж нээрээ улс төрийн бүлэглэлийн гарт орчихсон байгааг эрхэм спикер гурван зүйлээр нотолсон байна шүү дээ:
Нэгд: Монголбанкны ерөнхийлөгчийг огцруулна гэсэн санал гаргаснаар хөөрхийг минь ноолж, ноцох үндсийг тавьж.
Хоёрт, Үндэсний эв нэгдлийн засгийн газрыг огцруулахгүй гэсэн нь муусайн ашиг сонирхол хөөгчдийн эгдүүцлийг төрүүлж.
Гуравт, үүнийг харин цаг нь болохоор хэлнэ гэж нууцалж.
Айхтар хүн болохоороо Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийн үндэслэл болсон хэсгийг няцаах гэж хий мунгинаж мангарталгүй, асуудлыг нийгэмд бухимдал төрүүлж байгаа зүйл рүү хандуулсан байгаа юм. Ингэснээр хуулийн хэдэн үгийг сольж хассан нь найруулга, дэс дарааллын шинжтэй засвар мөн үү биш үү, эсвэл агуулгын шинжтэй засвар уу, мөн гишүүдэд засвар хийсэн хуулийн төслийг тараахдаа чухам ямар хэсэгт ямар засвар хийснийг тодорхой харуулж уу үгүй юу зэргийг тодорхойлох гэж цаг барж бас өөрийнхөө буруутай үйл ажиллагааг өөрийн гараар батлах гэж балайрсангүй. Ер нь Үндсэн хуулийн цэц улс төрийн буруу бүлэглэлд австны улмаас л хууль зүйн үндэслэл бүхий шийдвэр гаргасан байна ш дээ.
За тэгээд цаашлаад эрхэм спикер маань өөрийгөө Монгол тєрийн тєлєє ажилладаг. Монголын тєрд харш юм хийвэл хэнд нь ч юу ч гэж хэлж мэдэх, ийм л хvн гэж бодож явдгаа нуулгүй хэлж. Нээрээ ч Их хурлын дарга маань ийм л хүн шүү дээ. Та нар санаж байгаа биз дээ. МАХН-ыг шинэчлэх гэсэн нөхдийг буудаад алчих юмсан гэж ТВ-ээр хэлж хэсэг шуугисан даа. МАХН-ыг шинэчилнэ гэдэг чинь Монголын төрд харш болохоор л тэгээд хэлчихсэн юм шүү дээ. МАХН-ыг шинэчилнэ гэдэг чинь МАХН-д харш төдийгүй Монголын төрд гэмтэй зүйл гэдгийг мэдээд байна, мэдээд байна.
Их хурлын дарга “Монголд сонирхлын бvлэглэлvvд гарч ирж байгаа нь нууц биш. Бvх юмыг худалдаж авах, бvгдийг эрхшээлдээ байлгах сонирхол байгаа нь ч нууц биш. Монголын улстєрийг хордуулж байгаа гол аюул л энэ шvv дээ. Vvнээс л тєр салах ёстой. Ашиг сонирхол байна уу гэвэл, дээд зэргээр байна. Тєр, мєнгє хоёрыг холдуулах шаардлагатай. Надад ийм бvлэглэл гэж юм байдаггvй. Надад сонин, телевиз байхгvй” гэж мэдэгдсэн байна. Өнөөдөр улс төрийн балиар бүлэглэлүүд монголын ард түмнийг хордуулах сонин, телевизтэй болж, түүгээрээ эрхэм спикерийг элдвээр гутаан доромжилж байгаа. Гэхдээ ийм сонин телевизд Үнэн сонин, ТВ5, ТВ9, Улаанбаатар ТВ зэрэг хамаарахгүй. Эдгээрийг хор тайлах ерөндөг гээд ойлгочих хэрэгтэй.
Эцэст нь, их хурлын даргын Монголын төрд зүтгэхэд улам хэцүү болж байгаа гэсэн хэсгийг уншаад өр зүрх үнэхээр өвдөж, өрөвдөж, уйлангаа алдлаа. Хөөрхий минь, нээрээ их л зовж зүдэрч байгаа юм байна. Амьддаа бие биеээ хайрлая хүмүүс ээ.